seengram

قطع های استاندارد
یکی از مهمترین عواملی که در ابعاد متفاوت کتاب‌ها و نشریات اثرگذار هست میزان هدر رفت کاغذ است و قطع استاندارد به نحوی تعیین شده اند که بیشترین بازده و کمترین هدر رفت کاغذ را داشته باشند. قطع های استاندارد با توجه به پرمصرف بودن دو نوع کاغذ ورقی یعنی ۷۰×۱۰۰، 90×۶۰ و ۴۵×۶۰ تعیین می شوند. به این ترتیب انتخاب بهترین قطع کار با توجه میزان دورریز کاغذ می‌تواند در تصمیم گیری شما اثرگذار باشد، البته شما می‌توانید قطع‌های خاص خود را در کار لحاظ کنید اما حتما به دور ریز کاغذ دقت کنید.

قطع و ابعاد کتاب ها معمولا بصورت عمودی در نظر گرفته می شود، به این صورت که عطف کتاب در ضلع بزرگتر کتاب قرار می گیرد. دلیل نامگذاری قطع‌های مختلف کتاب بستگی به طول و عرض هر ضلع از کتابها دارد. چاپ کتاب در ابعاد متفاوت باعث استفاده آسانتر و همچنین امکان نگهداری بهتر می‌شود.

قطع‌های مختلف کتاب و نشریات عبارتند از رقعی، وزیری، بازوبندی، بغدادی، بغلی، بیاضی، جانمازی، حمایلی، خشتی، رحلی، سلطانی، نیم ربعی، نیم ورقی، جیبی و … جدول زیر رایج ترین و پرکاربردترین ابعاد کتاب را نشان می دهد:

قطع وزیری
قطع وزیری، یکی از قطع های رایج است که به دلیل استفاده بیشتر این قطع در کتاب های مرتبط با آموزش و کتاب های عمومی، بیشتر با آن برخورد داشته ایم. این قطع به دلیل کوچک تر بودن از قطع رحلی و بزرگ تر بودن از قطع رقعی، ویژگی‌های ساختاری مناسبی را برای کتاب‌های آموزشی و عمومی ایجاد می‌کند،البته این موضوع همیشگی نیست و نسبت به محتوا قطع تعیین می‌شود. کاغذ مناسب برای قطع رقعی، کاغذ ۷۰×۵۰ است که با ۳ بار تا خوردن می‌توان به قطع وزیری رسید.

موارد مناسب برای قطع وزیری: کتاب های درسی، عمومی، آموزشی، دانشگاهی، کتاب‌های مصور

قطع رقعی
یکی دیگر از رایج ترین قطع‌ها درمیان کتاب‌ها قطع رقعی است. این قطع به دلیل ابعاد کوچک برای کتاب های با حجم محتوای کم مناسب تر است. معمولا از این قطع برای مواردی مناسب است که معمولا مدت طولانی همراه مخاطب است و جابجایی زیادی دارد. ابعاد کاغذهای اولیه در سه سایز مختلف در اختیار چاپخانه‌ها قرا رمی‌گیرد. یکی از این ابعاد ۴۵×۶۰ است. با سه بار تا کردن این کاغذ قطع رقعی بدست می‌آید.

موارد مناسب برای قطع رقعی: کتاب های رمان، شعر و مذهبی

قطع خشتی
قطع خشتی به کتاب ها و نشریاتی که به شکل مربع هستند گفته می شود که معمولا از کاغذ در ابعاد ۴۵×۶۰ برای قطع خشتی استفاده می‌شود. با تا کردن کاغذ بصورتی که به ۶ قسمت ۲۰×۲۰ تقسیم شود یکی از ابعادی است که می‌توانید با کمترین هدر رفت کاغذ بدست آورید. اگر از کاغذ با ابعاد ۷۰×۵۰ استفاده کنید کتاب در قطع خشتی با ابعاد ۲۳×۲۳ بدست می‌آید که سایز استاندارد کتابهای خشتی بزرگ است.

موارد مناسب برای قطع خشتی: کتاب های کودکان و داستان‌های مصور، کاتالوگ و بروشورهای تبلیغاتی

قطع رحلی
قطع رحلی یا A4 یکی از رایج ترین قطع های مورد استفاده برای کتاب و مجله ها می باشد.به سه دسته رحلی کوچک ، رحلی متوسط ، رحلی بزرگ تقسیم می شود که ابعاد رحلی ۲۱×۲۸/۵ و ابعاد رحلی بزرگ ۲۴×۳۳ می‌باشد. کاغذ مناسب قطع رحلی ۴۵×۶۰ و رحلی بزرگ ۵۰×۷۰ است. قطع رحلی از پرکاربردترین قطع های استاندارد می باشد که در شاخه های مختلف چاپ و تبلیغات و مشاغل مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

موارد مناسب برای قطع رحلی: کتاب های عمومی، آموزشی، کتاب های مرجع، داشنامه‌ها و دایرهالمعارف ها، کتاب های مصور، برخی از کتاب های مذهبی مانند قرآن، مجله ها و نشریه ها، کاتالوگ و بروشور

قطع سلطانی
به دلیل ویژگی قطع سلطانی، می توان از این قطع برای نمایش جزییات تصاویر و ایجاد حس شکوه و اهمیت کار بهره گرفت. قطع سلطانی معمولا به دلیل بزرگی و فضای زیاد آن برای کتاب هایی خطی نفیس و مصور مانند قرآن‌ و کتاب‌های تاریخی و مصور و همچنین مجله های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاغذ مورد استفاده برای این قطع ابعاد ۷۰×۱۰۰ می باشد.

موارد مناسب برای قطع سلطانی: کتاب های مرجع، قرآن و کتاب های خطی نفیس، شاهنامه و کتاب های تاریخی و کتاب های مصور، مجله های خاص (مانند مجله های مد، ساختمان، لوکساری و…)

قطع جیبی
قطع جیبی به دلیل ابعادی کوچکی که دارد امکان استفاده و حمل آسان را فراهم می کند و می تواند برای تولیدات کم حجم و کوتاه مورد استفاده قرار گیرد. قطع جیبی خود به دو دسته جیبی بزرگ و جیبی کوچک تقسیم می‌شوند. اگر کاغذی در ابعاد ۷۰×۵۰ را چهاربار را تا کنید می‌توانید کتابی در ابعاد جیبی داشته باشید.

موارد مناسب برای قطع جیبی: کتاب های مذهبی (ادعیه و زیارت نامه)، شعر و کتاب‌های کم حجم، پمفلت و اقلام تبلغاتی با محتوای کم

قطع پالتویی
همانطور که از نام این قطع مشخص است دلیل نامگذاری قطع پالتویی عرض کم و ارتفاع زیاد است که به راحتی داخل جیب قرار می‌گیرد. از قطع پالتویی برای کتاب دارای محتوای، برخی اقلام تبلیغاتی و مواردی که نیاز است فرد براحتی بتواند آن را با خود حمل و جابجا کند مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاغذ مورد استفاده در این قطع ۴۵×۶۰ و ۷۰×۵۰ است.

موارد مناسب برای قطع پالتویی: کتاب های مذهبی (ادعیه و زیارت نامه)، شعر و کتاب‌های کم حجم، کاتالوگ و بروشورهای تبلیغاتی، پمفلت

قطع بیاضی
به قطع و ابعادی که بصورت افقی می باشند در اصطلاح قطع بیاضی گفته می شود. در قطع بیاضی بر خلاف حالت معمول عطف کتاب در ضلع کوچکتر کتاب قرار می گیرد.